İşsizlik Sigortası Fonu ve 2024 Ödemeleri
1999 yılında yasalaşan İşsizlik Sigortası Fonu, işsiz kalan sigortalıların gelir kaybını telafi etme amacıyla oluşturulmuştur. İlk işsizlik sigortası ödemesi, Haziran 2002’de yapılmış ve o tarihten itibaren işsizlerin güvencesi haline gelmiştir. 2023 yılı itibarıyla 197 milyar lira büyüklüğe ulaşan fon, sigortalının prime esas aylık brüt kazancı üzerinden hesaplanan kesintilerle büyümeye devam etmektedir. Bu kesintiler, işveren için yüzde 2, sigortalı için yüzde 1 ve devlet payı olarak da yüzde 1’dir.
Geçtiğimiz yıl fonun gelirleri şu şekilde dağılım göstermiştir:
- İşçi ve işveren primi: 162 milyar lira
- Devlet katkısı: 54 milyar lira
- Faiz geliri: 95 milyar lira
- Diğer kalemler: 24 milyar lira
2024 yılına gelindiğinde, fon büyüklüğünün yaklaşık yüzde 82 artışla 359 milyar liraya ulaşması beklenmektedir. Bu yıl içinde işsizlere toplam 45 milyar 730 milyon lira, teşvik ve desteklere ise 71 milyar lira ödeme yapılmıştır. 2002’den 31 Aralık 2024’e kadar pasif ödemeler için başvuruda bulunan 18 milyon 943 bin kişi, ödenek almaya hak kazanmıştır.
Yeni Asgari Ücret ve İşsizlik Ödeneği Artışı
İşsizlik ödeneği hesaplamasında, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınmaktadır. Ödenek miktarı, işten ayrılmadan önceki son dört aylık kazancın yüzde 40’ı olarak belirlenmektedir. Ancak, hesaplanan bu tutar asgari ücretin yüzde 80’ini geçememektedir. Bu tutardan, binde 7,59 oranında damga vergisi kesintisi yapılmaktadır.
2025 yılında geçerli olan asgari ücretin brüt 26 bin 5 lira 50 kuruş, net ise 22 bin 104 lira 67 kuruş olarak belirlenmesiyle birlikte, işsizlik ödeneği miktarları da değişiklik gösterecektir. 2025’te dört ay çalışıp işsiz kalan bir kişi için en düşük işsizlik ödeneği, yeni asgari ücretle birlikte 10 bin 323 liraya yükselecektir.
Ancak, 2024 yılında işsizlik ödeneği almaya başlayanların, işten ayrılmadan önceki son dört aylık kazanç tutarlarında herhangi bir değişiklik olmayacağı için, aldıkları işsizlik ödeneği miktarı değişmeyecektir. Bunun tek istisnası, üst sınırdan işsizlik ödeneği alan kişilerin ödemeleridir.
Asgari ücret artışıyla birlikte, işsizlik ödeneği için belirlenen üst sınır da yükselecektir. Dolayısıyla, üst sınırdan ödeme alanların ödemeleri, yeni asgari ücrete göre belirlenen üst sınırı aşmayacak şekilde revize edilecektir. Geçen yıl en yüksek 15 bin 880 lira olan işsizlik ödeneği, yeni asgari ücretle birlikte 20 bin 646 liraya çıkmıştır.
